Nhắc tới những món ăn ngon được chế biến độc đáo, sự tinh tế trong cách trình bày và cả sự cầu kỳ, sang chảnh trong thưởng thức, người ta sẽ nghĩ ngay tới ẩm thực Pháp. Ẩm thực Pháp luôn được các tín đồ sành ăn đánh giá cao, ngợi ca không ngớt và có ảnh hưởng rất lớn đến xu hướng ẩm thực của nhân loại trong nhiều thế kỷ. Tại sao ẩm thực Pháp lại được tôn sùng đến vậy? Cùng khám phá nhé!
Vài nét về ẩm thực Pháp
Kể từ thế kỷ 18, Pháp đã được coi là trung tâm của nghệ thuật ẩm thực. Ẩm thực Pháp là sự kết hợp đầy đủ của lịch sử, văn hóa, truyền thống và hơn hết là các kỹ năng nấu nướng tinh vi. Các món ăn như Bouillabaisse, Quiche Lorraine, Bœuf Bourguignon, Escargots de Bourgogne và Coq au Vin đã đưa nền ẩm thực Pháp vững chắc trên bản đồ ẩm thực nhân loại. Năm 2010, ẩm thực Pháp đã được UNESCO đưa vào danh sách của di sản văn hóa phi vật thể của thế giới.
Người Pháp đã nâng tầm ẩm thực trở thành một loại hình nghệ thuật. Bạn sẽ không thể tìm thấy được ở đâu người ta coi trọng ẩm thực như ở Pháp, từ những món ăn đến cách thưởng thức chúng. Điều đó cũng khiến cho nước Pháp là đất nước của những đầu bếp hay nhà hàng nổi tiếng bậc nhất thế giới, nằm trong hệ thống sao Michelin (hệ thống đánh giá các đầu bếp, nhà hàng có chất lượng vượt trội trên toàn thế giới). Các đầu bếp Pháp trở nên nổi tiếng ở nước ngoài vào những năm 60, gây dựng được danh tiếng là người giỏi nhất trong thời đại của họ, có thể kể đến như Paul Bocus – được vinh danh là Đầu bếp của Thế kỷ – đã phát động cuộc thi Bocuse d’Or quốc tế, nhằm đưa nghề đầu bếp lên ánh đèn sân khấu và chia sẻ ẩm thực Pháp với tất cả mọi người.
Lịch sử hình thành của ẩm thực Pháp
Ẩm thực đã trở thành một phần chính của văn hóa Pháp trong thời trung cổ, khi tầng lớp quý tộc ăn những bữa tiệc xa hoa lấy cảm hứng từ ẩm thực Ý. Trong thời đại này, ẩm thực Pháp về cơ bản giống với ẩm thực moorish bao gồm các loại thịt tẩm gia vị, chẳng hạn như thịt lợn, thịt gia cầm, thịt bò và cá. Bữa ăn được bày biện càng phong phú và đẹp mắt càng tốt.
Trong suốt thế kỷ 15 và 16, người Pháp đã bị ảnh hưởng bởi nghệ thuật ẩm thực tiến bộ ở Ý. Khi Catherine (một công chúa Florentine) kết hôn với Vua Henry II, cô mang theo những đầu bếp người Ý của mình đến triều đình Pháp. Và ẩm thực Ý đã mang đến nhiều sự tiến bộ về ẩm thực của Pháp những năm 1500. Vào những năm 1600, người Pháp bắt đầu sử dụng các nguyên liệu bản địa như pho mát và rượu vang để tạo nên một bản sắc mới cho ẩm thực của họ. Giai đoạn giữa thế kỷ 16 và 18 được gọi là chế độ Ancien, sự hạn chế do xã hội thiết lập đã cản trở sự tiến bộ của nghệ thuật ẩm thực, các chuyên gia ẩm thực bị hạn chế di chuyển đến các vùng lãnh thổ và việc cung cấp nguyên liệu cũng bị ảnh hưởng.
Trong suốt thế kỷ 17 và 18, ẩm thực Pháp có bước chuyển mạnh mẽ, với sự hình thành của phong cách ẩm thực Haute, còn gọi là “ẩm thực thượng hạng”. Nguồn gốc của nó được khám phá trong các công thức nấu ăn của một chuyên gia ẩm thực tên là La Varenne. Francois Pierre La Varenne xuất bản cuốn sách dạy nấu ăn đầu tiên của Pháp vào năm 1651 với tựa đề “Le Cuisinier Francois”. Không giống với phong cách nấu ăn của thời trung cổ, sách dạy nấu ăn của Verenne gồm những công thức nấu ăn mới tập trung vào những bữa ăn ít xa hoa hơn, giảm bớt sự phong phú của một bữa ăn và chú trọng vào các thành phần trong món ăn. Đó là một xu hướng phổ biến trong suốt lịch sử của món ăn Pháp.
Xem thêm lịch sử hình thành Văn Hóa Ẩm thực Pháp trên Wikipedia
Sau Cách mạng Pháp năm 1789, nhiều chuyên gia ẩm thực bắt đầu khám phá các cách khác nhau liên quan đến các loại nguyên liệu và món ăn.Các nhà hàng nổi lên và ẩm thực Pháp bắt đầu phát triển mạnh khi các công thức và phong cách mới ra đời.
Vào cuối thế kỷ 19 và giữa thế kỷ 20, phong cách ẩm thực Haute đã được hiện đại hoá nhờ sự cải tiến của Georges Escoffier Auguste. Bằng cách tinh giản các công thức của Carême và cũng bao gồm những nét đặc biệt của riêng ông, Escoffier đã khám phá ra một nền ẩm thực hiện đại của Pháp.
Phong cách văn hoá ẩm thực Pháp
Trên khắp các vùng khác nhau của nước Pháp, ăn uống vừa là một thú vui vừa là một nghi lễ ăn sâu vào nếp sống. UNESCO đã tuyên bố ẩm thực Pháp là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2010. Cơ quan văn hóa này của Liên hợp quốc đã công nhận văn hóa ẩm thực Pháp là “một phong tục xã hội nhằm kỷ niệm những khoảnh khắc quan trọng nhất trong cuộc đời của mỗi cá nhân và nhóm người.”
Phong cách ẩm thực Pháp: gồm có 3 phong cách chính
Ẩm thực Trung cổ: Bữa ăn gồm nhiều món từ thịt thú rừng, trái cây và ngũ cốc. Những món ăn này được trình bày công phu để gây ấn tượng với thực khách, và tầm quan trọng của cách trình bày vẫn được duy trì trong cách nấu ăn của người Pháp ngày nay.
Ẩm thực Haute: Georges Auguste Escoffier, được gọi là Vua đầu bếp đã mang ẩm thực Haute đến với thế giới hiện đại. Ông đã cách mạng hóa các nguyên tắc cơ bản của nấu ăn Pháp bao gồm cách trình bày và phục vụ món ăn như thế nào. Với việc xuất bản Le Guide Culinaire vào năm 1903, Auguste Escoffier đã biến ẩm thực Haute trở nên hiện đại hơn.
Ẩm thực Nouvelle (ẩm thực tân cổ điển): Phong cách nấu ăn này được xác định bằng việc sử dụng các nguyên liệu tươi, chất lượng cao; bữa ăn nhẹ hơn và đơn giản hơn, nhưng phần trình bày vẫn rất hấp dẫn.
Vai trò của thịt, gia cầm và cá
ở Pháp, mỗi bữa trưa và bữa tối thích hợp đều xoay quanh một món chính từ thịt, cá hoặc thịt gia cầm. Hầu hết các món ăn truyền thống nổi tiếng của Pháp đều làm từ các nguyên liệu này: thịt bò Burgundy ( boeuf bourguignon ), thịt bê hầm ( blanquette de veau ), chân cừu ( gigot d’agneau ) và bánh mì kiểu Toulouse với thịt lợn và đậu, gà om rượu ( coq au vin) , vịt à l’orange, và ức vịt ( magret de canard )…
Bánh mì, pho mát và rượu
đây là ba món đóng vai trò chủ chốt trong văn hoá ẩm thực và truyền thống của Pháp. Chúng góp phần tạo ra bữa trưa hoàn hảo với mức giá phải chăng và mang theo đến bất cứ nơi đâu bạn muốn. Đối với người Pháp, bánh mì kết hợp với pho mát và một chai rượu vang Pháp là đã có ngay một bữa ăn tuyệt vời.
Nghi thức ăn uống trong ẩm thực Pháp
Nghi thức ăn uống của Pháp coi trọng là phải thư giãn và quây quần bên bàn ăn. Bàn ăn luôn được đặt cẩn thận, ngay cả khi đó chỉ là một bữa trưa đơn giản. Trong bữa ăn, mọi người cất điện thoại và không ai xem đồng hồ. Một quy tắc nghiêm ngặt về thời gian ăn uống trong các gia đình truyền thống ở Pháp, buổi trưa sẽ bắt đầu lúc 1h30 chiều và bữa tối lúc 8h30.
Văn hoá ẩm thực vùng miền ở Pháp
Mỗi vùng ở Pháp có nền ẩm thực đặc trưng của riêng mình, hấp dẫn với nhiều món ăn ngon. Có thể kể đến một số vùng tiêu biểu sau:
Ẩm thực Lyonnaise , Pháp
Lyon, thành phố lớn thứ ba của Pháp nổi tiếng với nền ẩm thực đặc sắc đến mức được gọi là “thủ đô ẩm thực của thế giới”. Lyon đã sản sinh ra một số đầu bếp nổi tiếng và sáng tạo nhất của Pháp, bao gồm Paul Bocuse huyền thoại, người đã phổ biến ẩm thực tân cổ điển. Ẩm thực Lyonnaise truyền thống là món ăn thịnh soạn, thường có thịt lợn, gà, vịt (đặc biệt là gan) và nội tạng từ nhiều loại động vật khác nhau như salade de foies des volailles (salad với gan gà áp chảo), tête de veau (óc bê luộc),…
Ẩm thực vùng Provence , Pháp
Provence giáp với Ý và ẩm thực của nó có ảnh hưởng mạnh mẽ của Ý với cà chua và ô liu là một phần không thể thiếu trong các món ăn. Trái ngược với Lyon, ở Provence đồ ăn có vẻ nhẹ nhàng, mang đặc trưng của Địa Trung Hải, bao gồm nhiều cá, rau, dầu ô liu, tỏi và các loại thảo mộc.Các món ăn nổi tiếng nhất của vùng là bouillabaisse, một món cá hầm có xuất xứ từ Marseille, hay ratatouille , một món thịt hầm rau củ.
Ẩm thực Normandy , Pháp
Vùng Normandy nằm ở bờ biển Tây Bắc của Pháp. Ngoài hải sản, táo đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực và các sản phẩm của vùng Normandy, chẳng hạn như Poulet Vallée d’Auge , gà nướng táo, Tarte aux Pommes (bánh tart táo) và Calvados, một loại rượu mạnh táo. Normandy cũng được biết đến với các loại pho mát tuyệt hảo, đặc biệt nhất là Camembert nổi tiếng.
Ngoài ra, Paris nổi tiếng với các loại pho mát, sôcôla, bánh ngọt và bánh gato lạ thường ; thành phố thủ đô được biết đến với món ăn thịnh soạn, patê và clafoutis (một loại bánh anh đào sẫm màu có nhân kirsch); Burgundy là quê hương của coq au vin , mù tạt Dijon và escargots; ven biển Brittany có nhiều hải sản tươi sống, chẳng hạn như moules marinières (trai ngâm rượu trắng) và moules frites (trai với khoai tây chiên); và Bordeaux là quê hương nhiều món ăn xa xỉ nhất của Pháp như gan ngỗng, nấm cục , thịt vịt, rượu vang hảo hạng và rượu cognac….
Các món ăn nổi tiếng của Pháp
Soupe à l’oignon
Đây là một món súp truyền thống của Pháp được làm từ hành tây và thịt bò kho, thường được phục vụ với bánh mì nướng và phô mai nóng chảy bên trên. Hương vị độc đáo của món súp đến từ sự caramel hóa của hành tây, thường có rượu mạnh hoặc rượu sherry được thêm vào trong quá trình nấu chậm.
Coq au vin
Món ăn tinh túy này đã được phổ biến trên khắp thế giới và trở thành đặc trưng của ẩm thực Pháp. Đây là món gà om rượu vang, nấm, thịt lợn muối hoặc thịt xông khói (mỡ lợn), nấm, hành, tỏi. Rượu thường được sử dụng là rượu vùng Burgundy.
Bouillabaisse
Bouillabaisse là món hầm hải sản và thường được làm từ cá xương tươi, động vật có vỏ, trai, rau, thảo mộc và dầu ô liu. Nguồn gốc của món ăn là món cá hầm được nấu bởi những ngư dân ở Marseilles, họ thường nấu những nồi cá lớn và để nước hầm sôi rồi đun một lúc lâu trước khi dùng bữa cùng bạn bè và gia đình.
Salade Nicoise
Món salad đặc trưng của Pháp này bao gồm rau diếp, cá ngừ đóng hộp, ô liu đen, cà chua, hành tây, trứng luộc chín và đôi khi là cá cơm, quả bạch hoa và củ cải xanh. Nó được đặt theo tên của thành phố Nice và do đó tên có nghĩa là ‘Salad từ Nice’. Nó có thể được ăn riêng như một bữa ăn nhẹ hoặc như một món khai vị.
Ratatouille (súp rau)
Ratatouille là một món hầm đặc bao gồm cà chua, ớt chuông, hành tây, tỏi, quả trám (còn gọi là bí ngòi) và cà tím (còn gọi là cà tím). Nó chủ yếu được ăn như món hầm rau củ, nhưng cũng có nhiều biến thể bao gồm cả thịt.
Escargot
Ở vùng Burgundy là một công thức truyền thống khác của Pháp được làm từ ốc nấu với bơ thảo mộc. Nó được địa phương gọi là “escargots à la bourguignonne”. Những con ốc được phục vụ trong vỏ của chúng và có thể được ăn bằng một xiên nhỏ. Escargot thường được phục vụ như một món khai vị.
Soufflé
Từ soufflé xuất phát từ động từ tiếng Pháp ‘to blow’, và tên gọi cho thấy, đây là một món tráng miệng nhẹ nhàng. Món ăn này có từ đầu thế kỷ 18 và ngày nay là món ăn chủ yếu trong thực đơn tráng miệng trên khắp thế giới. Vỏ bánh sô cô la giòn rất thích hợp để cho phần kem sô cô la chảy ra tạo sự ngạc nhiên phong phú.
Bánh hạnh nhân
Macarons là loại bánh quy ngọt ngào thơm ngon với nhân kem bơ. Bánh hạnh nhân có nhiều màu sắc để bạn có thể phân biệt trên vị của nhân như màu hồng cho vị mâm xôi, màu nâu cho sô cô la, màu vàng cho vị vani hoặc chanh, màu xanh lá cây cho quả hồ trăn,…
Có thể nói, ẩm thực Pháp chứa đựng nhiều điều độc đáo, mang trong mình tinh hoa văn hoá của nhân loại. Người Pháp rất tự hào và mong muốn được quảng bá, giới thiệu nền ẩm thực đặc sắc của quốc gia mình đi khắp thế giới. Ngày nay, bạn có thể thưởng thức các món ăn Pháp ở bất cứ đâu, tuy nhiên món ngon đúng điệu thì chắc chắc phải đến đất nước Pháp xinh đẹp.
Những câu hỏi thường gặp
Người Pháp có ăn mì ống không?
Mì ống là món ăn thường xuyên của nhiều hộ gia đình Pháp và gần 9/10 (87%) người Pháp trưởng thành khẳng định ăn mì ống, cơm hoặc mì ít nhất một lần một tuần.
Bữa ăn nào trong ngày quan trọng đối với người Pháp?
Đối với hầu hết mọi người ở Pháp, bữa tối là bữa ăn chính trong ngày và là truyền thống để gia đình dùng bữa cùng nhau vào buổi tối. Người Pháp dành tới 2 giờ trên bàn ăn tối.
Đồ ăn Pháp có cay không?
Hầu hết các món ăn Pháp đều không quá cay vì người Pháp không có thói quen ăn cay, các gia vị cay như ớt, tiêu không được sử dụng quá phổ biến khi chế biến.